| VERON afd. 56 Waterland Elektronische Nieuwsbrief. November 2013 Redactie: PA4XA pa4xa@amsat.org |
|---|
| Naam | Call | Telefoon | Email adres | |
|---|---|---|---|---|
| Voorzitter | Frans Lindeman | PA1FR | 649169 | pa1fr@amsat.org |
| Secretaris | Bert van der Meer | PA5BM | 647532 | pa5bm@amsat.org clubzaken: pi4wld@veron.nl |
| Penningmeester | Pim Eijlander | PA5PEX | 364031 | pa5pex@veron.nl |
| Bestuurslid Webmaster | Gert Meinen | PA3AAV | Via email! | pa3aav@veron.nl |
| Bestuurslid | Jan Beijer | PE2ELS | 0204930194 | jbeijer2@xs4all.nl |
| QSL manager | Erwin Kleis | PA3BLS | 438934 | pa3bls@amsat.org |
| Leesmap | Nico van der Bijl | PA0MIR | 434954 | pa0mir@veron.nl |
| Waterland Award | Martin Ouwehand | PF9A | 366101 | pa8mo@hetnet.nl |
| Redactie nieuwsbrief | Sietse | PA4XA | Via email! | pa4xa@amsat.org |
| Waterland ronde | Iedere vrijdagavond om 21.00 uur lokale tijd op 145.350 MHz | |||
| Homepage | http://www.veronwaterland.nl/ | |||
Het is toch weer even schakelen. Na twee weken EA8 en heel veel zon en vervolgens twee weken buffelen op het QRL is het opeens erg snel begin november. Morgen de DvA in Apeldoorn, toch altijd weer een leuke dag. Ik hoop dat A56 er flink vertegenwoordigd is, altijd leuk.
Vorig weekend de CQWWSSB, niets van mee gekregen maar ik denk dat we ons weer flink geweerd hebben hier in Waterland. Altijd goed voor de puntjes voor de afdelingscompetitie. Waarschijnlijk al tegen het eind van de contest is de wind gaan toenemen, wat een storm die van maandag 28 oktober! Ik ben benieuwd of er nog schade gevallen zijn in de afdeling. Gelukkig was hier alles goed, geen schade aan het huis en ook de antennes staan nog. Hier vlakbij liggen een paar bomen (grote jongens) plat en dus is het echt heftig geweest. Ik was die dag naar Zeeland voor het QRL, ben er dus dwars door heen gereden. Ik moest het stuur goed vasthouden kan ik je vertellen. Wat mij betreft de laatste grote storm dit seizoen, ik heb het er niet zo op.
A.s. maandag is weer een leuke avond. Vlooienmarkt zullen we maar zeggen. Dus morgen naar de DvA en zondag spullen verzamelen voor maandag. Het weekend zit weer vol. Tot morgen.
Op maandag 2 november is de derde bijeenkomst van het nieuwe seizoen 2013/2014. Onze vaste activiteit in november is de verkoping. Neem dus spullen mee die je niet meer gebruikt, mogelijk dat een afdelingslid er naar zoekt of het altijd al heeft willen hebben. Ook de afdeling biedt een flink aantal mooie items aan. Om je daar op voor te kunnen bereiden hier een lijstje (onder voorbehoud)
-Balun/katrol
-BNI noise limiter speaker NES 102
-Bouwlamp
-Coax RG 213
-Datong multimode filter
-Kenwood TR 9000 + voeding
-Partytent + grondzeil
-Ocilloscoop
-Printboor -Rotary dipool -SWR meter -Yagi 2 meter
Dus het is de moeite waard om te komen. Door één van deze items te kopen, help je de afdeling en wordt je zelf voor een redelijke prijs een mooi artikel rijker. De bijeenkomst is in het clubgebouw van de hengelsport vereniging in Purmerend, aan de Vrouwenzandstraat 157 in Purmerend. De avond begint om 20.00 uur en natuurlijk is Marianne er ook om ons van de natjes en droogjes te voorzien en is Erwin, de QSL manager, er zelf weer met de QSL kaarten.
Het is duidelijk herfst; we hebben net weer een gigantische zuidwester storm achter de rug en ik hoop dat uw pannen nog op het dak liggen en de antennes niet zijn vernield. Hier thuis is alles nog in orde al staat mijn 2 meter vertical wel scheef op de schoorsteen.
Wat hebben we in oktober allemaal meegemaakt op radiogebied binnen onze afdeling? Op onze afdelingsbijeenkomst begin van de maand heeft Nico
v.d. Bijl/PA0MIR ons deskundig uitleg gegeven bij een videopresentatie van de DXpeditie naar Burundi. Deze expeditieleden hoefden niet af te zien want de accommodatie was prima daar! Een heel verschil met de uitzonderlijke omstandigheden tijdens de DXpeditie naar Rockall Island; die rots in de (woelige) oceaan. Nico heeft ons een paar plezierige uurtjes bezorgd en kreeg na afloop het verdiende applaus en natuurlijk de kaas!
Op zaterdag 19 oktober hebben we met vier collega amateurs; Andre/PA3HGP, Gerrit/PD0RON, Lucien/PD0LFJ en ondergetekende, een heel gezellige maar ook drukke dag doorgebracht bij de scoutinggroep Waterland in Monnickendam. Het wx werkte gelukkig bijzonder goed mee waardoor alle buitenactiviteiten doorgang konden vinden. Bij het scoutingclubhuis in het Hemmeland hebben we een antenne opgezet voor de 2 m op een schuifmast van
plm 10m; een vertical voor 10 t/m 40 m en later nog een
center offset dipool voor de 40 m want die werkte op de vertical niet lekker. Gedurende de hele dag hebben wij op HF en 2m verbindingen trachtten te maken met welpen en scouts aan de microfoon en dat lukte, ondanks de drukte op de banden toch best aardig. Nu maar wachten of er nog QSL kaarten binnenkomen! Voor de kleintjes hadden we weer de mogelijkheid om met de morsesleutel hun naam op het beeldscherm van de PC zichtbaar te maken en dat lukte een aantal van hen best goed! Dit hadden we verleden jaar ook gedaan en de Waterlandgroep wilde dit dolgraag weer doen.
In de middag hebben we drie vossen uitgezet en werd er in groepjes gezocht en gepeild door de scouts onder begeleiding van Gerrit en Lucien. Voor een aantal bleek het toch nog erg moeilijk om de vossen te vinden ondanks de briefing die zij tevoren hadden gekregen. Na terugkomst van de zoekploegen hebben we de vossen weer opgehaald; ik heb die dag heel wat afgelopen daar en dat was ’s avonds wel in de benen te voelen hi. Na afloop omstreeks 17.00 uur werden de radioamateurs bedankt voor de mooie dag en konden wij vermoeid maar voldaan weer op weg naar huis.
In de Electron van november heeft u de In Memoriam voor Henk Jansen/PA0HAJ kunnen lezen, hiermee hebben bestuur en leden definitief afscheid genomen van onze collega.
Op 2 november zullen er ongetwijfeld weer een flink aantal van onze leden naar de Dag voor de Radioamateur in Apeldoorn vertrekken. Zoals elk jaar weer druk bezocht en u zal zeker weer thuiskomen met de nodige spulletjes. Veel plezier daar en zelf zal ik er ook zijn met name op de stand van de Marac waar om 12.00 uur de traditionele todd voor de leden van deze Marine Radio Club zal worden gedronken!
Als laatste punt wil ik u allen nog even wijzen op onze afdelingsbijeenkomst op maandag 4 november. Wij hebben dan onze jaarlijkse verkoopavond en die kan alleen slagen als u veel spullen meeneemt naar het clubgebouw van de visvereniging. Het bestuur zal zoveel mogelijk overtollig afdelingsmateriaal uitverkopen aan leden van Waterland zodat we uitsluitend het echt nodige overhouden. Opslag en beheer van andere zaken moet zo klein mogelijk worden. Dus neem mee wat u kwijt wilt en we gaan er weer een gezellige avond van maken!
Frans/PA1FR
Mijn eerste amateurradio was een portofoon, die zowel thuis als in de auto, maar ook vanuit de binnenzak uitstekende diensten deed. Drie plekken, drie antennes, dus veel ‘ompluggen’.
Later kwam er een allmode HF/VHF/UHF radio (FT847) met een paar yagi’s en rondstralers voor 6, 2 en 70 bij. Kijk maar.
De omschakeling van vertikaal naar horizontaal deed ik met een paar van deze schakelaars: De bekende Daiwa CS 201.
Zo kon ik per band omschakelen van vertikaal naar horizontaal gepolariseerd. Na de schakelaars kwam een duplexfilter om met één kabel naar de vertikale antenne te gaan. Na de verhuizing naar Zaandam heb ik geen richtantennes meer gebruikt, maar het platte dak nodigde wél uit tot allerlei antenneexperimenten, waarover later meer.
De radio was inmiddels een FT950 geworden. In de eerste de beste vakantie (zie vorige stukje) kwam ik erachter dat deze set niet op het plankje in de caravan paste. Niet aan gedacht…… • Gelukkig liep ik tegen een zeer jonge gebruikte FT857D aan en die paste wél in de caravan. Veel amateurs zeggen dat ze de vele menu’s van compacte radio’s als de FT857 lastig vinden. Dat is ten dele ook wel zo, maar ook hier geldt: oefening baart kunst! Daarom staat deze radio permanent in de shack op de plank en werd tot voor kort afwisselend met de FT950 gebruikt.
Ik kan dus vrij eenvoudig op mijn platte dak komen en dus kan ik ook eenvoudig met antennes experimenteren. Dat heeft tot nu toe geresulteerd in 45 antennes. Kijk maar ‘s op QRZ.com.
Een paar weken geleden bedacht ik opeens hoe handig het zou zijn om meer dan één radio tegelijk op dit systeem te kunnen aansluiten. Om bijv. Radio Waddenzee op 1602 kHz op de ene antenne en tegelijk 1850 kHz in de gaten te houden op een andere
antenne. Of, bij condities, de 6 meter band
en de 10 meter band tegelijk te monitoren. Hoe
kon ik dat op een handige manier aanpakken?
Eén mogelijkheid is een zogenaamd ‘patchpanel’. In zijn simpelste vorm een houten plank met
PLkoppelstukken er doorheen gestoken. Aan de achterkant sluit je radio’s, antennes en SWRmeter aan op hun eigen koppelstuk en aan de voorkant kun je dan met korte stukjes coax elke willekeurige doorverbinding maken. Een groot nadeel is, dat je ook een zender uitgang direct met een ontvanger ingang kunt verbinden! Zo’n panel zou er, met plastic paneel in plaats van hout, zo uit kunnen zien:
Natuurlijk is het ook kantenklaar te koop. Hierboven een voorbeeld.
Een ander mogelijkheid is een kastje volstoppen met een aantal coaxrelais. Dat is een bijzonder dure oplossing, waarbij je dan wel ( via logische schakelingen ) kunt voorkomen, dat zender uitgangen met ontvanger ingangen verbonden worden. Zo’n apparaat heeft ook een voedingsapparaat nodig en met ongeveer 30 mA per relais loopt dat nog lekker op.
Daarom heb ik besloten voor de ‘gulden middenweg’ te gaan en het geheel met coax schakelaars uit te voeren. Makkelijker dan een ‘patch panel’, goedkoper dan een kast met coax relais, geen voedingsspanning nodig, en je kunt niet per ongeluk in een ontvanger ingang gaan zenden. Zo ziet het schetsje eruit. 4 stuks 2standen schakelaars en 2 stuks 4standen schakelaars: Oh, ja, ik had al een stel Daiwa schakelaars, dus wilde ik het liefst op die weg verder, maar de Daiwa CS401 wordt niet meer gemaakt. Op zoek naar een alternatief kwam ik er één van Alpha Delta tegen met alle connectoren aan één kant. Dat kwam zó goed uit, dat het die schakelaar geworden is.
Nu moest ik het alleen nog zó aan elkaar maken, dat ik makkelijk bij de knoppen kon en ik ook goed kon zien in welke stand elke schakelaar stond. Daarom heb ik het op twee plankjes gemonteerd, die haaks op elkaar staan. Het geheel moest zo compact mogelijk worden. Daarom raadde een bevriend amateur mij Ecoflex 10 aan, vanwege de kleine buigstraal. Helaas zijn de goedkope PLstekers dan niet meer bruikbaar, omdat die de afscherming van de Ecoflex beschadigen, maar nu ik betere stekers gevonden heb, komen er geen andere meer in.
Dit lijkt heel erg op het schetsje.
Hier begint het wat te worden. De gaten dienen om de kabels naar de radio’s door te voeren.
Dit is ‘m dan. Alleen nog even de transceivers aansluiten en dan kunnen we weer aan de gang.
Inmiddels is het apparaat een paar weken in gebruik en ik had dit best wat eerder kunnen doen.
Het is een groot gemak om zonder om te pluggen, te kiezen welke radio ik met welke antenne wil gebruiken.
Terwijl ik dit stukje typ, luister ik met de ene radio op een dipool naar een huis frequentie op de 160 meterband en met de andere op de 20 meter verticale antenne naar Radio Waddenzee op 1602 kHz. Perfect!
Gerard Oppewal PE1OUD Zaandam, september 2013
(Dit is een klein gedeelte van een zeer interessante verslaglegging over de Duitse peilstations in de Tweede Wereldoorlog in Europa en met name in Nederland. Het hele verhaal kunt u vinden via de link http://home.kpn.nl/witie/radiopeilstations.htm en een copie op http://www.veronzaanstreek.nl/informatie/radiopeilstations_luftwaffe.pdf , met dank aan PA3DLP voor het inzenden naar de A46 mailbox, red.)
In het vroege voorjaar van 1942 konden rond de Galgenberg bij Terlet drukke
bouwactiviteiten worden waargenomen. Aan de voet van de heuvel werd een
barakkenkamp uit de grond gestampt, op de top verrees een stenen gebouw dat wel
wat van een boerderij weg had en her en der schoten lompe torens met een
houtskelet als paddestoelen uit de grond. Het duurde niet lang, of de eerste soldaten
van de Luftwaffe en Luftnachrichtenhelferinnen (ook wel Blitzmädel genoemd), namen
hun intrek in de barakken. In de loop van datzelfde jaar startten ook op de Worth
Rhedense Heide, rond het hoogste punt van Gelderland, bouwactiviteiten. Op deze
afgelegen plaats bleken bouwwerken te worden opgericht, die als twee druppels water leken op die welke eerder op Terlet waren opgetrokken. En daar bleef het niet bij. Ook in Brielle, Schagen en Franeker ontstonden soortgelijke nederzettingen, terwijl bij Nieuwenhoorn en Menaldum dergelijke bouwsels verrezen zonder dat die door Duitsers bemand werden.Het fijne van deze Duitse kampjes wist niemand. En dat is tot lang na de oorlog zo gebleven.
Nadat de Luftwaffe in het voorjaar en het begin van de zomer van 1940 een doorslaggevende rol had gespeeld bij de overrompeling van vrijwel geheel westelijk Europa, slaagde het keurkorps van rijksmaarschalk Hermann Göring er niet in de Britse Royal Air Force (R.A.F.) op de knieën te dwingen. Omdat die zonder luchtoverwicht geen kans van slagen had, was Hitler genoodzaakt de voorgenomen invasie van Engeland uit te stellen. Het uitstel zou afstel blijken. Voor de jagerstrijdmacht van de Luftwaffe bracht het einde van de veldtocht in het westen de ingrijpende omschakeling met zich mee van een offensief optreden, dat sterk gericht was op de ondersteuning van de grondtroepen, op een zuivere defensieve taak de verdediging van het luchtruim. Deze nieuwe taak stelde geheel andere eisen aan de organisatie en infrastructuur.
Zo namen de Duitsers met grote voortvarendheid de opbouw van een nachtjagerstrijdmacht ter hand, die het hoofd zou moeten bieden aan het in omvang en kracht toenemend aantal nachtelijke aanvallen door de bommenwerpers van Bomber Command van de Royal Air Force. Voor de dagen nachtjagers werden goed geoutilleerde vliegvelden aangelegd. Via een dicht netwerk van uitstekende verbindingslijnen voorzag de Flugmeldedienst (Luchtwachtdienst) de Commandoposten van de vliegende eenheden van informatie over de activiteiten die de tegenstander in het door de Luftwaffe gecontroleerde luchtruim dreigde te ondernemen en ondernam. Om tijdig voldoende jagers in de lucht te kunnen brengen bij grotere aanvallen overdag, richtten de Duitsers drie centrale commandoposten in, die het bevel over de jagers overnamen, wanneer daar meer dan één Geschwader (eskader) bij betrokken was. Het spreekt voor zichzelf, dat het voor de bevelhebbers op de grond van groot belang was, onafgebroken op de hoogte te zijn van de plaats waar hun jagers zich bevonden. Lang niet altijd konden piloten zelf aangeven waar ze vlogen. Vlogen ze bijvoorbeeld in of boven de wolken of boven zee, dan waren ze vrijwel niet in staat hun positie aan de hand van herkenningspunten op de grond te bepalen. Nu beschikte de Luftwaffe wel over een systeem van zogenoemde driehoekspeiling als navigatiehulpmiddel. Daarbij werd vanuit drie verschillende en op flinke afstand van elkaar verwijderde plaatsen de richting bepaald waaruit ter plekke het radiosignaal van een vliegtuig werd ontvangen. Dit gebeurde handmatig. De vastgestelde richtingen werden naar een centrale post doorgegeven, waar ze met lijnen in kaart werden gezet. Op het snijpunt van de drie lijnen bevond zich het vliegtuig. De methode van driehoekspeiling had als nadeel dat ze een geringe capaciteit had, storingsgevoelig was, betrekkelijk veel tijd vergde en slechts een beperkte actieradius had. Ten behoeve van de Duitse veldtocht in Rusland werden in het voorjaar van 1941 veel jagers aan de luchtverdediging in het westen onttrokken. Het was dus te meer zaak, dat de weinige die daar achterbleven, zo werkzaam mogelijk zouden kunnen worden ingezet. Een efficiënter en betrouwbaar peilsysteem was één van de middelen die daartoe een grote bijdrage aan kon leveren.
In het Onderzoeken Ontwikkelingscentrum van de Luftwaffe te Rechlin, wierp een groepje wetenschappers onder leiding van Oberleutnant Dr. J.A. Schaeder zich op de ontwikkeling van de vervanger van de driehoekspeiling.
Dipl. Ing. Wolfgang Fricke (HauptFliegeringenieur auf Kriegsdauer) maakte in een schematische tekening de werking van de Ypeilmethode duidelijk Schaeder en zijn mannen ontwierpen een systeem, waarbij een radiozender op de grond
gelijktijdig twee signalen met een verschillende frequentie (300 Hz en 3000 Hz) uitzond, die door een radioontvanger in een vliegtuig werden ontvangen en werden doorgegeven aan een zender in het vliegtuig, welke de signalen vervolgens weer uitzond.
In de Peilerhütte op de top van de toren draaide de operateur de peilantenne totdat hij via zijn koptelefoon een maximale ontvangst van het signaal kon vaststellen. De richting waarin de antenne stond, bracht hij vervolgens over op een kaart, waarna in dit geval een Helferin de bijbehorende vectoren doorgaf naar de Auswertung, waar deze gegevens werden gecombineerd met die van de afstandmeting.
Vanaf de grond kon niet alleen de richting worden vastgesteld (peiling) waaruit het retoursignalen kwamen, maar kon ook de tijd worden gemeten die lag tussen het uitzenden van de 'toontjes' en de ontvangst van de retoursignalen. Omdat radiogolven zich met de bekende snelheid van het licht verplaatsen, kon uit het gemeten tijdsverschil worden berekend welke afstand de signalen hadden afgelegd. Door de berekende afstand door twee te delen vond men de afstand tussen het vliegtuig en het meetpunt (afstandmeting of EMessung). Aan de hand van het signaal met een lage frequentie werd een grove afstandbepaling uitgevoerd (op een schaal van 0 300 km), het signaal met de hoge frequentie maakte het bepalen van een nauwkeurige aanvulling (schaal van 0 30 km) op die grove afstand mogelijk. Vervolg... zie http://home.kpn.nl/witie/radiopeilstations.htm en een copie op http://www.veronzaanstreek.nl/informatie/radiopeilstations_luftwaffe.pdf
Met deze prachtige artikelen van Gerard en de afdeling Zaanstreek (leverancier PA3DLP) is de nieuwsbrief weer lekker gevuld en de moeite van het lezen waard. Zoals jullie wel begrijpen ben ik vrijdagavond begonnen met de nieuwsbrief, maar kon ik hem niet afmaken, dus vandaag (zondag) verder. Gisteren de DvA en zeker, de afdeling was goed vertegenwoordigd. Ik hoop dat iedereen de spullen die hij nodig had, heeft weten te bemachtigen. Of staat die impulsaankoop van gisteren morgen al weer op tafel bij de verkoping, hi.
Ik heb in ieder geval een prima werkend mini laptopje (10.1 inch) bij me, dus als je daar in geïnteresseerd bent kun je mij morgen vinden op de afdelingsavond.
Best 73’s,
Sietse (PA4XA)