VERON afd. 56 Waterland Elektronische Nieuwsbrief. April 2020 Redactie: PF2X pf2x@amsat.org
Naam Call Telefoon E-mail adres
Voorzitter Nico PA0MIR 434954 pa0mir@veron.nl
Secretaris Bernard PD4BER 06-57747524 bernard.kruithof@ online.nl clubzaken: pi4wld@veron.nl
Penningmeester Pim PA5PEX 364031 pa5pex@veron.nl
Bestuurslid Web-master Gert PA3AAV Via email! pa3aav@veron.nl
Bestuurslid Jan PE2ELS 020-4930194 jbijer2@xs4all.nl
QSL manager Erwin PA3BLS 438934 pa3bls@amsat.org
Leesmap Nico PA0MIR 434954 pa0mir@veron.nl
Waterland Award
Redactie nieuwsbrief Sietse PF2X Via email! redactie.a56@veron.nl
Waterland ronde Iedere vrijdagavond om 21.00 uur lokale tijd op 145.350 MHz
Homepage http://www.veronwaterland.nl/

INHOUD

  1. Voorwoord (PF2X)

  2. Maandag 6 april 2020 (Secretaris)

  3. (Corona) Bericht van de Veron (Algemeen sectretaris)

  4. Een wat vergeten onderdeel (PA0SJM)

  5. Amateur 'Social distancing' (PE1LDZ)

  6. SOTA (PA3HEN)

  7. Eraf (PA0SJM)

  8. Zonnepanelen en aarding (DARU Magazine, via PE1LDZ)

  9. Slotwoord (PF2X)

1. Voorwoord

Daar zitten we dan. Binnen. Het Corona virus heeft ons/NL/de wereld in zijn greep. Je vraagt je af hoe heeft dat zover kunnen en mogen komen. Ik denk toch dat zachte heelmeesters stinkende wonden maken. Hadden regeringsleiders onmiddellijk actie ondernomen bij de eerste signalen, dan had het niet zover hoeven komen. B.v. wintersport en carnaval, nee toch maar even niet dit jaar. Maar ja in de oppositie is natuurlijk altijd makkelijk praten. Het is me wat. We zijn er nu niet aan toe, maar ik hoop maar dat hier (dure) lessen worden geleerd en dat dit in de toekomst niet meer zo uit de hand kan lopen, want ik denk dat er nog wel meer virussen zijn die het ons mensen knap lastig kunnen maken. Tot zover een mening.

Ik hoor weinig over met milieu, stikstof, luchtvervuiling etc, maar die moeten hier toch wel bij varen. Ik hoop dat er allerlei metertjes aan staan, want nu is het wel het moment om eens even te kijken wat wij mensen aan 'vluchtige' vervuiling veroorzaken. Zou de ether ook schoner worden, misschien gaan onze radiogolven nu wel 300.000 + 100km per seconde. Tsja al die vuiligheid moet toch extra weerstand geven, denk maar aan nieuw ZOAB asfalt of oud ribbelig asfalt, scheelt een slok. En dan is het zo schoon, als ik in de tuin sta dan ruik in de natuur (of is dat inbeelding?), en dan is het devies binnen blijven. Hmmm, gelukkig hebben de meesten van ons hier in Waterland wel een tuintje of een balkonnetje, dus even lekker buiten zitten met nauwelijks of geen geluid van auto's en vliegtuigen. Ik zou zeggen geniet ervan, want als deze crisis voorbij is heeft de economie een hoop in te halen en dat gaat (tijdelijk) heel veel herrie, kilometers, files en luchtvervuiling opleveren.

Natuurlijk heeft veel binnen zitten ook een voordeel voor ons zendamateurs. Partners zijn elkaar soms wel even zat, ga jij effe lekker in je shack zitten, zeiksn.... Jiha, natuurlijk schat, ik ga al. FT8 maakt overuren als ik het allemaal hoor, pc's hebben nog nooit zo druk verbindingen binnen staan hengelen. Maar ook even klussen aan de antenne's, zaken repareren, nieuwe ideeën vorm en inhoud geven, we hebben er ineens allemaal (meer) tijd voor. Dus zoals Cruijff altijd zei: ieder nadeel heeft z'n voordeel.

Eén nadeel waar wij Waterlanders in ieder geval tegen aanlopen is het aflasten van onze bijeenkomsten, april en mei gaan in ieder geval niet door. Juni is nog maar de vraag, als die ook niet door gaat dan zien we elkaar hopelijk weer in September. Dat is een 'first', maar niet degeen die je wil. Gelukkig blijft uw redacteur onvermoeibaar op zijn post, de nieuwsbrieven blijven komen en als de afdelingsavond van juni ook niet doorgaat dan zal ik in juli en augustus, weer vakantie en wederdienende, ook een nieuwsbrief uitbrengen hebben we in ieder geval nog een beetje contact. Overigens is het nu wel het gouden moment om die sterke drang die jullie altijd al hebben gevoeld om copij aan te leveren om te zetten in daden. Kom op, tijd genoeg nu, een uurtje achter de PC en de hele afdeling geniet mee van jullie kennis en ervaringen. Ik reken er op!

2. Maandag 6 april 2020

Helaas gaat onze bijeenkomst van a.s. maandag vanwege de corona crisis niet door. Ook de bijeenkomst van mei is hierbij afgelast. Natuurlijk omdat dat moet van de regering, maar daarnaast heeft de Veron haar bijeenkomsten landelijk verboden en natuurlijk willen wij als bestuur geen enkel risico nemen met veel mensen in een (hengelsport vereniging) hok. Het is even niet anders.

V.w.b. QSL kaarten, ook het DQB is dicht, dus ook daar komen geen kaarten meer vandaan. Dus dat wordt in juni (of september) een hele stapel.

Tenslotte: Kijk ook eens op onze website www.veronwaterland.nl en stem af op de vrijdagavondronde op 145.350 MHz, vanaf 21 uur. Een prima moment om toch even bij te kletsen.

Bernard, PD4BER Secretaris A56

3. Bericht van het HB van de Veron

In verband met de huidige ontwikkelingen van de richtlijnen m.b.t. de coronavirus problematiek zijn er vergaande consequenties voor de activiteiten van de VERON:

Het VERON Pinksterkamp zal niet doorgaan.

De 4 mei herdenking zal niet doorgaan.

Vergaderingen c.q. bijeenkomsten die tot en met mei gepland zijn gaan niet door. Denk aan

Mogelijk is deze lijst niet helemaal volledig, uiteraard wordt u bij nieuwe ontwikkelingen snel geïnformeerd. Met vriendelijke groeten, Eric-Jan Wösten PA0ERC Algemeen secretaris

4. Een interessant vergeten onderdeel

Wat langer geleden kwamen we deze vermogensweerstanden veel tegen en dan hoofdzakelijk in de kleurentelevisietoestellen met buizen. De weerstanden werden ook wel springweerstanden genoemd en dienden als beveiliging tegen te hoge stromen en diverse circuits van de TV.

Hier een voorbeeld van de springweerstand, in dit geval 150 ohm. Ingebouwd in een keramisch lichaam. Op de zijkant zien we een strip die verend is en met een druppel soldeertin is verbonden met de bovenste draad van de weerstand. De stroom die door de weerstand loopt is normaal van die grootte dat de soldeer druppel niet smelt. Als er een te grote stroom gedurende een bepaalde tijd door de weerstand loopt zal door de hitte van de weerstand en dus het keramisch lichaam de soldeerverbinding worden verbroken en de verende strip zorgt dat de verbinding open springt. Dat was best wel mooi, maar dan begon natuurlijk het zoeken naar de fout in het circuit achter deze weerstand, maar dat is weer een heel ander verhaal. Misschien dat ik hiermee oud nieuws vertel, maar het leek me wel leuk om een, wat vergeten onderdeel weer wat aandacht te geven.

73 Stef pa0sjm

5. Amateur 'Social distancing'

Wel erg toepasselijk in deze tijd.

Menno (PE1LDZ)

6. Sota

Ik ben gegrepen door het Sota virus (niet gevaarlijk, wel besmettelijk) en heb daar veel plezier aan. Voornamelijk de lage banden, 60, 40 en 30 meter are the place to be. QRP vermogens van de tegenstations, het is echt de ruis in duiken en heel veel geduld hebben en operating skills. 90% in CW, want met lage vermogens is dat de mode om met de hand en het oor de verbindingen te maken. Ik kreeg van Theo (PA3HEN) een zeer uitgebreid artikel over Sota, zeer informatief en een handleiding voor beginners. Ik heb die als bijlage bijgevoegd, ook een virusje? Deze is gelukkig onschuldig, maar laat soms wel je temperatuur oplopen als je zo'n friemel signaaltje weet te decoderen en vervolgens te werken (soms zijn ze ook hard hoor en ook in SSB). Dank je Theo!

7. Eraf

Omdat ik er een beetje vanaf wil heb ik nog in de aanbieding: doos met trimmers, gesorteerd

Doos met spoelen, gesorteerd doos met zelfinducties

MKT condensatoren , 1 nF –-820 nF

Alles gratis, bij meerdere liefhebbers zal ik door loting bepalen wie het krijgt. Heb ook nog trafo’s , potmeters en elco’s te geef.

Ik heb ook nog een paar meetinstrumentjes over en die mogen om niet weg. Gaat om een Hansen SWR-3 en een AEC SWR-50

De Hansen meter heeft ook een antenne aansluiting, dus ook als veldsterkte meter te gebruiken. Deze meter werkt zelfs op 70 cm. De AEC SWR-30 heeft twee meters , alleen is een kunststof meterglas voorzien van een barst. Werkt evengoed .. goed, hi. Dus voor liefhebber .. voor geen geld leuke metertjes .

73, Stef pa0sjm@veron.nl

8. Zonnepanelen (aarding)

Er is nog veel onduidelijkheid over aarding van PV installaties (in de volksmond zonnepanelen genoemd). Onlangs stond in het installatiejournaal (https://www.installatiejournaal.nl) een artikel over het aarden van PV installaties. Pieter Kremer, directeur van Conduct Technical Solution, doet hierin de uitspraak dat door de razendsnel groeiende PV-markt installateurs onvoldoende kennis opdoen over aanpalende zaken. Met alle gevolgen van dien.

Tijd is geld “Omdat de vraag naar PV-installaties zo groot is gunnen installateurs zich geen of te weinig tijd om kennis op te doen over onderwerpen waar de gebruiker van de installatie weinig of geen weet van heeft, zoals bliksembeveiliging of -aarding. Omdat het vaak gaat om slechts een heel klein onderdeel van de installatie zijn installateurs geneigd hier minder hier aandacht aan te besteden. Eigenlijk vreemd als je beseft dat de investering in aarding in verhouding tot de investering in de totale pv-installatie erg laag is. Maar als het mis gaat is de schade vele malen groter.”

Wat is aarding? Aarding is het geleidend ("galvanisch") verbinden van een object met aarde. De aarde kan als een geleider van praktisch onbeperkte capaciteit worden gezien. Het resultaat van aarding is dat het geaarde object daardoor een spanning krijgt van nul volt: de elektrische aarde. Aarding is nodig om statische elektriciteit, energielekken en blikseminslag te voorkomen.

Aarding geen harde verplichting Vanuit de veiligheidsbepalingen is aarding van PVinstallaties verplicht als de installatie zich in de buurt van een bliksemafleider bevindt. Is er geen bliksembeveiligingsinstallatie, dan is er norm-technisch dus geen harde verplichting. Elektrotechnisch gezien is echter ook hier aarding wel aan te bevelen! Het montagesysteem wordt gezien als een metalen constructie, en moet dus geaard worden. De zonnepanelen zelf zijn dubbel geïsoleerd en hoeven niet geaard te worden. “Als de afstand tussen de bliksemafleiderinstallatie en de PV-installatie kleiner is dan een halve meter, dan bestaat bij een blikseminslag de kans op vonkoverslag op andere metalen delen. Stroom volgt altijd de weg van de minste weerstand. Om vonkoverslag te voorkomen, dient in deze gevallen de blikseminstallatie en pv-installatie te worden gekoppeld en moet de gehele potentiaalvereffening worden uitgevoerd met 16mm2. Wat in de praktijk nog wel eens gebeurt, is dat de bliksembeveiligingsinstallatie als aardingsaansluitpunt wordt gekozen. Dat is helaas een veelvoorkomende fout.” Maar aarding is wèl nodig! In PV-installaties die zijn gemonteerd op metalen draagconstructies, kunnen als gevolg van condensatorwerking en vocht statische ladingen of potentiaalverschillen ontstaan. De draagconstructies kunnen als zendantenne gaan fungeren en daarmee storing op radio-ontvangst veroorzaken. Daarom moet in deze installaties potentiaalvereffening worden toegepast. Dit houdt in dat ter plaatse van het dak een potentiaal vereffeningsrail wordt geplaatst waarop de metalen draagconstructies en het omhulsel van metalen omvormers worden aangesloten. De potentiaal vereffeningsrail wordt met een aparte “aardleiding” aangesloten op de hoofdaardrail van het gebouw. De aan te leggen potentiaal vereffeningsleidingen naar de draagconstructies dienen te worden gecombineerd met de DC-leidingen. Dringend advies is dus om gewoon ALTIJD te aarden! Als installateurs altijd de zonnepanelen aarden zijn we er zeker van dat de panelen geen statisch elektriciteitsveld opwekken en dat zij beschermd zijn tegen een mogelijke blikseminslag. Meestal worden zonnepanelen aangesloten op het aardenetwerk van het huis, maar in het geval van voorkomen van blikseminslag worden de frames en de behuizing geaard buitenshuis.

Maar ook dan kan het nog fout gaan De consumentbond geeft op haar site een aantal praktische tips en punten waar je op moet letten als je de aanschaf van zonnepanelen overweegt. De boodschap daarbij is: Vertrouw niet blindelings op installateur! Als voorbeeld wordt daarbij aangehaald dat niet al te lange strings moeten worden gemaakt en de panelen en kabels zo moeten worden gelegd, dat plus-en minkabels van de string geen ‘rondje’ (inductielus) over het dak maken, maar dichtbij elkaar heen en terug lopen. Installateurs zien dit kennelijk vaak over het hoofd, of maken toch een lus om zo op kabellengte en arbeidsuren te besparen. Een gewaarschuwd mens ... Vraag de installateur daarom of hij hier bij het legplan rekening mee houdt. Installateurs moeten zich aan de NEN 1010-norm houden en werken volgens het ISSO Handboek Zonne-energie, versie 2019. Als een installateur hiervan bij navraag niet op de hoogte blijkt te zijn, kies dan liever voor een ander installatiebedrijf.

Voorkom inductielussen met een correct legplan Bron: ISSO Handboek Zonne-energie, versie 2016.

Gedeelde verantwoordelijkheid Het is te gemakkelijk om alles in de schoenen van de installateur schuiven. Ook degene die overweegt om zonnepanelen te laten installeren heeft de verplichting zich vooraf goed in de materie te verdiepen om te voorkomen dat men de welbekende kat in de zak koopt… Niet alleen om zichzelf te behoeden voor veel ellende, maar ook om de radioamateur-community een groot plezier te doen! De consumentenbond biedt een prima start op haar site: https://www.consumentenbond.nl/zonnepanelen/kiezen Andere interessante links: https://www.conduct.nl/tool/pv-installaties/info-aarding/ https://www.linkedin.com/pulse/lekstromen-en-pv-installaties-kees-compaan/ https://fritts.nl/aarding-zonnepanelen/

Uit: DARU Magazine, maart 2020 (geen auteur genoemd) Menno (PE1LDZ)

9. Tenslotte

Wat een leuke afwisselende nieuwsbrief, ik had prachtige copij, dank Stef, Menno en Theo! Toch wat lees plezier in deze pittige tijden, laat eens weten wat je er van vindt? Ik kan tegen kritiek en verbeter graag, maar ben ook een liefhebber van een vast format (wel zo makkelijk). Maar als er andere ideeën of suggesties zijn graag. Niet tot maandag deze keer, maar tot a.s. vrijdag tijdens de Waterland ronde en de huisfrequentie in Waterland is 145.250, zet die ook eens bij en doe een aanroep. Veel thuis en binnen, kom naar het waterland café.

Blijf gezond en een fijn (thuis!!!) weekend.

Best 73's,

Sietse (PF2X) Redacteur A56