1. Voorwoord

Het is toch even wennen, een nieuwsbrief in juli. Gelukkig gaat het de goede kant op met de corona perikelen en lijkt mij de bijeenkomst in September toch een feitje. Maar ja, met dat virus is het hetzelfde als met het radiovirus, moeilijk uit te roeien. We wachten op bericht van het bestuur.

Het sporadische E seizoen is in volle gang en dat is te merken op 6, in mindere mate 4 meter en soms 2 meter voor de echte jagers. Er is wel een verschil, FT8. Er is nauwelijks een verbinding te maken in CW of SSB, alles gaat digitaal in 2.5 kilohertz. En dat gaat goed, heel goed zelfs. Ik zie bijna dagelijks verbindingen met Japan, de US, Afrika. Ik kan ze zelf niet maken, ik zie af en toe een burst van een Japanner of een Amerikaan. Maar blijkbaar is een 4 elements antenne, 100 watt op 14 meter hoogte niet voldoende. Naast waarschijnlijk de storingen die ik toch wel heb. Op 4 meter is dat in ieder geval beter en kan ik de verbindingen in Ft8 tot 2500km probleemloos maken. Verder heb ik nog niet gehoord of moet ik zeggen gezien. Of deze digitale focus verstandig is in relatie tot het behoud van onze frequenties zal de toekomst leren.

Op HF zijn we in de zomer condities verzeild en dat is zelfs nog slechter dan in de winter, maar ook hier doet FT8 wonderen voor velen. Ik zit de laatste tijd veel op de lagere HF banden, 60/40/30 en een beetje 20, want daar zitten mijn SOTA-tjes. Nu wordt dit echt een drukte van belang, het aantal ‘mountain goats’ is groot en iedere dag kan je 10+ activators werken als je ze hoort, want het zijn piep kleine signalen. QRP/QRP zeg maar. Laag vermogen en doorgaans een compromis antenne. Maar daardoor kan een Duitse activator een echte uitdaging zijn en dat maakt het zo leuk. Ik kan niet wachten op het moment dat ikzelf eens een ‘mountain goat’ kan zijn. Luister dan wel naar me en maak als het mogelijk is een verbinding, dan doe ik het niet voor niets.

Vakanties zijn ook weer aan de orde, ik zag laatst een enquête uitslag en 75% van de Nederlanders blijft thuis dit jaar. Waarschijnlijk verstandig, want ik meen me toch te herinneren dat de krokusvakantie in Noord-Italië het begin was van al onze ellende. Gelukkig is de situatie overal binnen Europa nu anders en zal een dergelijk besmettingsfeest niet aan de orde zijn, maar toch je hebt er maar één nodig en het gaat weer los. Nederland is prachtig en dat gaan we dus massaal maar eens ontdekken dit jaar, inclusief ik zelf. De caravan hoeft dit jaar maar een klein stukje te worden verplaatst en dan daar maar eens rond kijken. Hopelijk dat we volgend jaar weer met vertrouwen het buitenland kunnen bezoeken, want vakantie is toch voor mij in een andere omgeving en in een andere cultuur en vooral ander weer. Ik denk wel eens, we hebben een strippenkaart voor mooi weer in Nederland, is hij vol einde mooi weer. En het voorjaar heeft heel wat strippen gekost kan ik je zeggen. Maar goed we gaan naar een mediterraan klimaat hier, dus wordt de nieuwe strippenkaart binnenkort bezorgt. In ieder geval een fijne vakantie gewenst voor degeen die gaan. Setje mee, voor het geval je toch in een regenachtige dag terecht komt.

2. Bijeenkomst September 2020

Op dit moment is er nog niets bekend over het doorgaan van de bijeenkomst in september. We moeten dus afwachten. Als er nieuws is volgt dat asap via de website, de nieuwsbrief en de Waterlandronde.

V.w.b. QSL kaarten, ook het DQB is dicht, dus ook daar komen nog geen kaarten meer vandaan.

Tenslotte: Kijk ook eens op onze website www.veronwaterland.nl en stem af op de vrijdagavondronde op 145.350 MHz, vanaf 21 uur. Een prima moment om toch even bij te kletsen.

Bernard, PD4BER Secretaris A56

3. Eraan/Eraf

Eraan: Voor mijn knijpkat 7424-03 zoek ik een lampje . Fitting E10, helder bolletje, 2,5 Volt – 0,1 Amp. De grootte is als van een fiets-achterlampje. Het bijzondere van deze knijpkat is af te leiden uit het typenummer. Deze knijpkat is gemaakt in Vught omstreeks 1943 door Philips en was een speciale uitvoering voor Duitsland.

Misschien vindt iemand nog iets voor me. Dus .. echt wel 100 mA. Met dank voor zoeken, hi.

Eraf: Draadloze, infrarood stereo hoofdtelefoon. Complete set, bestaande uit hoofdtel., zender, aansluitkabeltje en adapter. Gebruikershandleiding stuur ik als bestand. Leuk om ook in de shack draadloos de transceiver te beluisteren. Of .. in de woonkamer de radio of TV. Dit apparaat mag gratis naar een liefhebber. Enige wat nog nodig is, is een AA batterij.

Bij meerdere belangstellenden zal ik loten. Maar dat zal wel niet nodig zijn, hi !

73 Stef pa0sjm@veron.nl

4. De datumlijn

Wie aan de andere kant van de aardbol de 180ste lengtegraad overschrijdt, doet aan tijdreizen. Tenminste, sinds 1645, want toen produceerde de Nederlandse cartograaf Michiel Florent van Langren de eerste globe waarop de datumlijn was weergegeven. De eerste die helder had beschreven waarom dat nodig was, was de Syrische geograaf Abu'l-Fida: 'Laten we aannemen dat het mogelijk is om een reis rond de wereld te maken', schreef hij rond 1300 met gevoel voor mogelijkheden. 'De reiziger die westwaarts gaat, reist met de zon mee. Voor hem duurt elke dag (bij een reisduur van 7 dagen) een zevende langer dan normaal. Dit komt na zeven dagen neer op een hele dag. De thuisblijver ziet zeven keer de zon ondergaan, de reiziger zes keer. Voor de oost gaande reiziger komt de zonsondergang elke dag een zevende van de dag eerder; zijn dagen zijn korter.

Conclusie: Als de dag van vertrek een vrijdag was, en de reizigers vanuit het perspectief van de thuisblijver de volgende vrijdag elkaar weer treffen, is het volgens het logboek van de west gaande reiziger pas donderdag, terwijl de oostelijke reiziger meent dat het zaterdag is. Dat dit meer zou blijken te zijn dan een verwarrend gedachte-experiment, maakte de eerste wereldomzeiling duidelijk. De expeditie van Ferdinand Magellaan was in 1519 vertrokken om vanuit Sevilla westwaarts een doorgang naar Azië te vinden. Van de vijf schepen die vertrokken, kwam er in 1522 één in de thuishaven aan, op zaterdag 6 september 1522. Tenminste, aan boord was het zaterdag. Maar aan wal liepen mensen in hun zondagse kleren, want daar was het een dag later. MEER WETEN ? Lees Tien verdwenen dagen door Michiel van Straten. Bron: 100 maritieme uitvindingen

5. US Coast gard to the rescue

De US Coast Guard in Alaska heeft een sterk staaltje van haar kunnen laten zien door een bemanningslid in medische nood over grote afstand vanaf een vissersboot te evacueren.

Eén van de twee MH-60 helikopters boven de crabvisser Baranof bezig met het omhoog lieren van het zieke bemanningslid.

De 31-jarige man vertoonde verschijnselen van een hartaanval. Hij bevond zich aan boord van de 60 meter lange krabvisser Baranof uit Seattle. Het schip voer op dat moment op 281 mijl (ruim 500 kilometer) van het dichtstbijzijnde land van St. Pauls Island in de Beringzee. Na een noodoproep zette de basis van de US Coast Guard op Kodiak, Alaska een grote hulpoperatie op touw. De staf van het Coast Guard Airstation zette twee Hercules C-130J vliegtuigen, twee MH-60 Jayhawk helikopters en vier helikopterbemanningen in.

Bijtanken in de lucht Tijdens de actie werden de helikopters op St. Paul tot driemaal toe bijgetankt met brandstof uit de vleugels van de Hercules toestellen. De helikopterbemanningen konden vervolgens volgetankt en wel de grote afstand naar het vissersschip overbruggen en wisten de patiënt veilig aan land te brengen. De man werd bij aankomst op St. Pauls opgewacht door medisch personeel en is vervolgens overgebracht naar Anchorage op het vasteland. In totaal duurde de operatie 48 uur. Er werd 1900 mijl gevlogen, zegt de US Coast Guard.

6. Zonnepanelen storen ook in Zwitserland

Algemeen nieuws door Poll van der Wouw PA3BYV (6 mei 2020)

Zonnepanelen storen radioverkeer in Zwitserland. Zendamateurs wisten het al langer: zonnepanelen storen radioverkeer. En dat blijkt ook in Zwitserland het geval. Photovoltaik, een Duits vakblad voor fotovoltaïsche techniek besteed hier uitgebreid aandacht aan. Dat meldt de USKA, de Zwitserse vereniging van radioamateurs. In enkele artikelen komen de panelen, de bekabeling en zogenaamde optimizers als stoorbron aan bod. Tevens beschrijven ze een poging een storing veroorzaakt door optimizers te verhelpen. Hieruit blijkt dat ook de installatiebranche oog heeft voor deze storingen. Zij moeten het tenslotte ook weer verhelpen. Maar beter nog voorkomen.

De DC-string als storingsbron

Het eerste artikel betreft een interview met Heinrich Häberlin, HB9AZO. Hij is emeritus hoogleraar in de electrotechniek. Häberlin heeft zelf ook zonnepanelen. Daarnaast heeft hij een standaardwerk over fotovoltasiche installaties uitgegeven. Hij zegt onder andere, dat een CE-merk geen garantie geeft, dat er geen storing ontstaat. Verder somt hij de storingsbronnen op en geeft aan, waar je eventuele onstoringsmiddelen het beste kunt plaatsen. Zogenaamde optimizers verergeren de kans op storing, aldus Häberlin. Optimizers worden namelijk standaard niet voorzien van ferriet. Maar als er klachten komen moet dat achteraf alsnog. PLC (Power Line Communication), waarmee de optimizers communiceren is een andere bekende bron van storing.

Optimizers kunnen storen

Als zonnepanelen in Zwitserland het radioverkeer storen onderzoekt BAKOM, het Zwitserse Bundesamt für Kommunikation dit. In het tweede interview geeft Emmanuel de Raemy, expert bij BAKOM, zijn visie hierop. Opvallend is dat, bij alle negen gemelde storingsgevallen optimizers de storingsbron waren. Met alleen zonnepanelen en een DCAC-omvormer waren nooit problemen. Ook met micro-omvormers (elk paneel zijn eigen omvormer) hadden ze nog geen problemen. Maar misschien is dat omdat er nog weinig van dat type installaties in Zwitserland zijn. Hij gaat ook in op de beperkingen van de normering en regelgeving. Overigens is voor de toezichthouder altijd de eigenaar van de zonnepanelen aansprakelijk voor de storing. Die moet zich dan wenden tot installateur, importeur en fabrikant. Maar ondersteuning bij het oplossen van de storing door deze partijen kan BAKOM niet afdwingen. Daarvoor moet je dan weer dure en ingewikkelde juridische paden bewandelen.

Onvoldoende ondersteuning van de fabrikant

In het laatste artikel komt een zendamateur aan het woord. Hij heeft forse storing van de zonnepanelen van zijn buurman. Dat zijn 54 zonnepanelen met optimizers. De BAKOM meet storing op 3.5, 11, 14 en 18 MHz. De storingen bevinden zich op 50 kHz afstand. BAKOM sommeert de eigenaar het op te lossen. Maar de fabrikant van de optimizers wijst elke verantwoordelijkheid af. Het kunnen volgens de fabrikant immers niet de optimizers zijn. Overigens geeft deze fabrikant wel een handleiding uit om dit soort storing op te heffen. Hulp blijft evenwel uit, anders dan het aanbod om de optimizers tegen aankoopprijs terug te nemen. De demontage moest de klant dan wel zelf betalen.

Honderdveertien ferrietkernen Klapferriet

De installatie is onderverdeeld in vier strings. Drie strings worden eerst aangepakt. Dat heeft al een duidelijke vermindering van de storing tot gevolg. De oplossing bestaat ten eerste uit het leggen van de kabels in metalen kabelgoten. Daarnaast klapferriet, en wel twee ferrietkernen per module en twee per optimizer. Er is namelijk zowel om de ingangs-als de uitgangskabels van de optimizer ontstoring nodig. Het heeft hoge kosten met zich meegebracht. En niet alleen voor het ontstoringsmateriaal. Maar vooral het telkens weer het dak op moeten en de daarbij horende manuren waren kostbaar.

Onwetendheid is geen excuus

Als zonnepanelen het radioverkeer storen is onwetendheid ook in Zwitserland geen excuus. En storing verjaart niet, zo merkt het vakblad Photovoltaik op. Ook als er jaren later een zendamateur in de buurt komt wonen en storing ondervindt moet de eigenaar van de installatie de storing verhelpen. Dan kan hij zich voor schadeloosstelling tot de installateur te wenden. Die is immers verantwoordelijk voor een juiste aflevering van de installatie. Aanpakken van het probleem voor het ontstaat lijkt de aangewezen weg.

Bron: USKA, photovoltaik 2/2020 DC Optimierer , vakblad PhotovoltaikVerdere info: PV_installatie_en_het_vermijden_van_storing

Uit: VERON Nieuwsbrief mei 2020

Menno, PE1LDZ

7. Tenslotte. Normaliter op vrijdag, maar door QRL drukte deze nieuwsbrief op maandag. Nu hebben we geen verenigingsavonden in juli en augustus, dus geen probleem. Veel lees plezier en een mooi week gewenst. Ik kom ook in augustus met een nieuwsbrief, in deze corona tijd is dit onze enige vastigheid. We houden vol.

Blijf gezond en een fijn weekend.

Best 73's,

Sietse (PF2X) Redacteur A56