Nu herinner ik me dat er wel vaak een condensator wordt gebruikt als soort voor-schakelweerstand. De z.g. reactantie is wel uit te rekenen met 1\2 Π x √LC.

Dus .. de condensator aan de meter ( heb ik toevallig)

We zien dat de opgedrukte waarde 0,22 uF (220 nF) is. Maar … de meter die in de stand 2 uF staat toont een waarde van 0,055 uF. ( 55 nF). Kijk, dat is interessant en dat zal de fout zijn. Nu is het zo, dat deze condensatoren met de geringe afmetingen meestal niet klaar liggen in een of ander bakje. 18 mm lang en 14,5 mm hoog.

In ieder geval heb ik de schakelaar getest met een tijdelijke vervanger en de werking is weer uitstekend. Zo was dit toch weer een leuk en leerzaam klusje.

We zien dat de opgedrukte waarde 0,22 uF (220 nF) is. Maar … de meter die in de stand 2 uF staat toont een waarde van 0,055 uF. ( 55 nF). Kijk, dat is interessant en dat zal de fout zijn. Nu is het zo, dat deze condensatoren met de geringe afmetingen meestal niet klaar liggen in een of ander bakje. 18 mm lang en 14,5 mm hoog.

In ieder geval heb ik de schakelaar getest met een tijdelijke vervanger en de werking is weer uitstekend. Zo was dit toch weer een leuk en leerzaam klusje.

73, Stef, PA0SJM

7. Morse cursus HAL

Hans v/d Pennen PA3GXB heeft laten weten dat zijn morse training op maandagavond steeds om 19.25 uur begint met in- en aanmelden en vanaf 19.30 met de feitelijke training. De uitzendingen via de 2 meter repeater van Rotterdam PI3RTD zijn goed bevallen, dus daar wordt mee doorgegaan.

De training, onderverdeeld in drie delen van een half uur t.w. herintreders, beginners en gevorderden duurt tot circa 21:00 uur. Voortschrijdend inzicht of advies van de deelnemers kan mij doen besluiten om in de tijden en wijze van uitzending veranderingen aan te brengen.

Iedere CW-geïnteresseerde kan mee doen. Voor verder informatie en training overzicht kan een e-mail worden gestuurd naar pa3gxb@veron.nl.

Aanvullende toelichting:

Indien men buiten de werkingssfeer van de Rotterdam repater verblijft, kan er (weer) worden meegeluisterd op de webSDR-Delft. Overigens leert de ervaring dat de webSDR van Delft het beste is te gebruiken met de FireFox browser.

Uit: HAL Nieuwsbrief 12/2020 auteur: H. v/d Pennen, PA3GXB

8. Morsum Magnificat

Ben je al langer met het radioamateurvirus besmet? Dan herinner je je wellicht het ooit zeer populaire blad Morsum Magnificat. Morsum Magnificat werd in de beginjaren uitgegeven door twee Nederlandse radioamateurs: Rinus Hellemons (PAOBFN) en Dick Kraayeveld

(PA3ALM heden PA8DWN). Later voegde zich Tony Smith (G4FAI) bij de redactie om hen te helpen een Engelse editie uit te brengen. Na het overlijden echter van Rinus Hellemons (PAOBFN) hielp Geoff Arnold (G3GSR) – ooit de uitgever van Practical Wireless – met de publicatie van Morsum Magnificat.

Vrij te downloaden voor persoonlijk gebruik

Daarna verschenen de laatste 28 edities onder redactie van Zyg Nilski (G3OKD). Wil je alle 89 Engelse uitgaven nog eens nalezen? Copyrighthouder Zyg Nilski (G3OKD) heeft toestemming gegeven om alle uitgaven vrij te kunnen downloaden voor persoonlijk gebruik. Inmiddels zijn alle 89 edities van Morsum Magnificat (tot maart 2004) te vinden via www.n7cfo.com/tgph/Dwnlds/mm/mm.htm.

Ook gratis te downloaden zijn de speciale publicaties van Morse Magnificat: The Story of the Key, by Louise Moreau W3WRE, Key WT 8 Amp Worldwide Survey Results, by Tony Smith, The Morsum Magnificat Q & Z Codebook en A consolidated Index covering all issues 1 to 89.

Je vindt er ruim 4000 pagina’s leesvoer en nostalgie voor elke CW-fanaat, uitermate geschikt voor lange en donkere winteravonden.

Bron: Veron

9. Militaire seinsleutels

Tijdens verschillende oorlogen hadden militaire telegrafisten sleutels nodig die robuust waren, aanpasbaar aan de omgevingsomstandigheden en die uitwisselbare onderdelen hadden die gemakkelijk te onderhouden waren. Militaire sleutels die nodig zijn om te werken in gevaarlijke omgevingen, met veel interferentie. Deze sleutels hadden donkere kleuren zodat ze geen licht reflecteerden in verborgen omgevingen en sommige moesten zelfs water- en stofdicht zijn. Behalve sleutels voor veld-operaties, had het leger ook sleutels nodig voor trainingsdoeleinden.

Amerikaanse militaire sleutels waren gelabeld met de letter "J", wat aangeeft dat de sleutel werd gebruikt door 'Joint' militaire diensten, gecombineerd met een niet-opeenvolgend nummer variërend van 2 tot 51 (bijv. J-2). US Navy-seinsleutels gebruikten voorvoegsels die begonnen met de letter "C", gevolgd door een reeks letters die de fabrikant aanduidden. Op Amerikaanse militaire sleutels waren service-identificatiemerken in rood gestempeld op hun basis of op het metaal op de sleutel zelf. Hier zijn enkele van de rechte (hand) seinsleutels die door het leger worden gebruikt, hoewel ze soms semi-automatische toestellen gebruikten, zoals de J-36.

De meest populaire sleutel: de J-38

Een van de meest populaire militaire handsleutels ooit gemaakt, de J-38, wordt nog steeds door veel hams gebruikt. Het was een trainingssleutel geproduceerd door verscheidene bedrijven. Verzamelaars zoeken sleutels die zijn vervaardigd door de Lionel Corporation, een bedrijf voor elektrische nieuwigheden dat bekend staat om speelgoedtreinen en modelspoorbanen.

J-38's hadden dunne, platte bases en, vreemd genoeg, een metalen riem tussen de twee aansluitklemmen aan de achterkant van de sleutel. Deze waren verbonden met een koptelefoon en een training set. Veel J-38's hadden kleine schroefogen aan de achterkant van de basis, waar een touwtje was geregen om ze tijdens trainingsoefeningen op de tafel te houden. Ga voor meer informatie over J-38-sleutels naar https://k6ix.neUJ38Keys.html .

Niet-explosieve sleutels

Het was een uitdaging om CW in een omgeving te versturen waar kanonnen, dieselbrandstof en andere chemicaliën door een vonk konden ontbranden. Het US Army Signal Corps Flameproof Aircraft Telegraph Key Model J-S-A, vervaardigd door de inmiddels ter ziele gegane L.S. Brach Manufacturing Company uit Newark, New Jersey, is een voorbeeld van een sleutel die in dit soort situaties werd gebruikt.

De contacten waren volledig omsloten en verzegeld, dus er was geen gevaar voor een vonk. Behalve de paddenstoelknop, was de sleutel volledig van metaal. De elektrische verbindingen werden gemaakt met de stevige verbindingsposten aan de achterkant van de sleutel. De hendel van de zijarm had een ongebruikelijke kromming als gevolg van het verzegelde mechanisme.

Een andere vuurvaste sleutel was de lichtgewicht, compacte telegraafsleutel van de Amerikaanse marine, model CMI-260034, die gedurende de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt. De letters "CMI" geven aan dat het is gemaakt door de Molded Insulation Company.

Net als de J-5-4 had hij ingesloten contacten om de mogelijkheid van een explosie door een vonk te voorkomen. De hendel werd met een unieke U-vormige beugel aan de contacten bevestigd. Bovenop de sleutel werden stalen verbindingspalen voor elektrische aansluitingen gemonteerd. Zoals de meeste sleutels van de Amerikaanse marine had hij een paddenstoelvormige knop.

Model cMr-260034

Koppelbare sleutels

De kleine Britse McMurdo Telegraph Key is vervaardigd door McMurdo Industrieën (nu bekend als Orolia Maritime) uit de jaren '50 tot '70. Het was ongeveer 5 cm lang en 28 cm breed. Het had een 2-inch brede canvas riem die door de metalen basis was geregen die aan het been van de operator kon worden bevestigd. Hij was volledig omsloten om vonken te voorkomen en was waterdicht, zodat

hij op reddingsvlotten kon worden gebruikt. Deze sleutel werd door het Britse leger gebruikt met hun draagbare zendontvangers.

Een andere sleutel met een bevestigde canvas riem was de vintage Jardillier miniatuurtelegraafsleutel uit de jaren 60 en 70. Deze kleine toetsen waren slechts 7,5 cm lang en 2,5 cm breed. Ze werden gemaakt in lssy-les-Moulineaux, Frankrijk, en werden vervaardigd voor het Franse leger, het Franse vreemdelingenlegioen en het Franse postkantoor. Deze sleutel was niet volledig ingesloten, maar had een zwart metalen deksel dat over de sleutel schoof om aanpassingen mogelijk te maken.

De J-45lJ-37 van het Amerikaanse leger was ontworpen om een J-37-sleutel stabiel te houden in een bewegend voertuig, zoals een tank of een vliegtuig, met een zware U-vormige beenklem met een metalen scharnier aan de achterkant van de sleutel basis. De klem was vastgemaakt aan een been van de operator, vermoedelijk om de sleutel stabiel te houden. (Ik heb het geprobeerd en het werkt echt!)

(N.B.: Bij de AN/GRC-9 oftewel Angrynine, veel in gebruik geweest bij de NATO, hoort deze sleutel thuis als accessoire. Red.PE1LDZ)

De J-45 klemvoet gebruikte een J-37 telegraafsleutel en was een echt werkpaard voor het leger. Het was een robuuste, compacte sleutel die werd gebruikt vanaf de Tweede Wereldoorlog tot en met de oorlog in Vietnam. Er waren veel varianten van de J-45, die op minstens vijf verschillende bases waren gemonteerd en zowel voor vaste als radiotelegrafie werden gebruikt. Hoewel het eruit zag als een schaar, werd de telegraafsleutel Model J-51 van het Amerikaanse leger gebruikt met een signaallamp. Er was geen telegraafhendel of veren. De telefoniste kneep de twee stukken metaal samen om het circuit te voltooien. De elektrische aansluitingen waren de twee push-terminals aan de onderkant van de sleutel. Ik kan me niet voorstellen dat ik CW snel met deze sleutel stuur! Er zat een lange kabel bij, zodat de operator ver kon blijven staan, uit de buurt van het signaallicht om te voorkomen dat hij het doelwit was.

Deze en vele andere soorten militaire sleutels zijn nog steeds te vinden op hamfests en op veilingwebsites. In mijn ervaring zijn dit goedkope en nog steeds bruikbare telegraafsleutels, waardoor de

hedendaagse radioamateurs een deel van de telegrafische geschiedenis kunnen bemachtigen.

Bron: Harold Kramer WJ1B

10.Thai King Becomes a Ham

In de voetsporen van zijn overleden vader is de Thaise koning Maha Vajiralongkorn zowel een radioamateur als beschermheer van de Radio Amateur Society of Thailand geworden. Newsline meldt dat de vorst, ook wel bekend als koning Rama X, nu ook bekend staat als HS1OA. Zijn vader, koning Bhumibol Adulyadej, die in 2016 stierf, was HS1A. De paleis "shack" van HS10A is uitgerust met twee ICOM transceivers, een IC-7300 voor HF en een IC-9700 voor VHF en UHF.

Een zeldzame call om te werken, net zoals indertijd koning Hoessein van Jordanië, JY1

(N.B.: deze man is meer in Zwitserland te vinden dan in Thailand zoals dat in de pers vermeld wordt. Als hij nou ook zijn set meeneemt…Zwitserland is beter te werken dan Thailand, HI!)

10.

111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111110333333333

11.Slotwoord

Met Sietse, PF2X, gaat het de goede kant op na zijn ongeval. Nog niet volledig hersteld qua kracht in zijn rechterarm en hand maar toch een gigantische vooruitgang. Dit maakt het hem mogelijk om in januari zijn taak als redacteur van de Nieuwsbrief weer volledig op zich te nemen dus we gaan met in ieder geval één zeer positief geluid 2021 in!

Ik heb de Nieuwsbrief in de afgelopen maanden met plezier gemaakt en ik hoop dat jullie hem met evenveel genoegen gelezen hebben.

Kopij (ja, die wens blijft er ook voor 2021 en volgende jaren) kan weer naar Sietse gemaild worden dus ik verwacht dat zijn mailbox stampvol mag komen! Goede wensen voor hem mag natuurlijk ook  !

Qua kopij zal ik de Nieuwsbrief blijven ondersteunen met artikeltjes want er is altijd wel iets te melden over de vele facetten van onze mooie hobby.

Een ieder bedankt voor de medewerking naar mij toe!

Ik wens jullie allemaal een voorspoedig 2021, voor vuurwerk hoef ik niet te waarschuwen… (!) maar wel: Blijf gezond! Ik zal er in ieder geval eentje op 31-12 om 00.00 uur op jullie gezondheid nemen (nee, en geen borrel voor elk afd. Waterland lid want ik wil ook gezond blijven! HI!)

Menno, PE1LDZ